हिवाळ्यात दही खाल्ल्याने काय होते आणि दही खाण्याची योग्य वेळ कोणती? जाणून घ्या संपूर्ण माहिती

हिवाळ्यात दही खाल्ल्यावर काय होते आणि दही खाण्याची योग्य वेळ कोणती

हिवाळा आला की खाण्यापिण्याबाबत आपल्या मनात अनेक प्रश्न निर्माण होतात. थंडीच्या दिवसात शरीराची प्रकृती पटकनबदलत असते, त्यामुळे काय खावे आणि काय टाळावे याबद्दल मनामध्ये गोंधळ असतो. त्यात एक सर्वात सामान्य प्रश्न म्हणजे थंडीमध्ये दही खायला पाहिजेत किंवा नाही. 

काही जण म्हणतात की दही थंड असते दही खाल्ले कि सर्दी होते, तर काही जण दही खाणे आरोग्यदायी मानतात. या दोन्ही गोष्टींमध्ये सत्य किती आहे आणि असत्या किती आहे हे समजून घेणं महत्त्वाचं आहे. दही हे स्वभावाने थंड असलं तरी ते पूर्णपणे टाळण्यासारखं नाही. आपण ते योग्य वेळी आणि योग्य प्रमाणात खाल्लं तर दही हिवाळ्यातही शरीराला फायदेशीर ठरू शकतं. चला तर जाणून घेऊया हिवाळ्यात दही खाल्ल्यावर काय होते आणि दही खाण्याची योग्य वेळ कोणती आहे. 

हिवाळ्यात दही खाल्ल्यावर काय होऊ शकते

थंडीच्या दिवसांत दही खाणं सुरक्षित आहे का, हा प्रश्न अनेकांना पडतो. काहींचा असा विश्वास आहे की दह्यामुळे सर्दी, खोकला किंवा ताप वाढू शकतो. पण तज्ञांच्या मते हे पूर्णपणे खरं नाही. दही कसं, केव्हा आणि किती प्रमाणात खाल्ले जाते यावर त्याचा शरीरावर होणारा परिणाम अवलंबून असतो.

काही लोकांना जाणवू शकणारे त्रास

1. खूप थंड दही खाल्ल्यास घसा बसू शकतो

फ्रिजमधलं अतिशय थंड दही थेट खाल्ल्यास कफ वाढू शकतो.

2. रात्री दही खाल्ल्यास सर्दी किंवा खोकला वाढण्याची शक्यता

रात्री पचन क्रिया मंद असते. थंड पदार्थ घेतल्यास त्रास निर्माण होऊ शकतो.

3. सर्दी किंवा ताप असेल तर दही टाळावे

अशा वेळी शरीर कमकुवत असते, त्यामुळे दही जड पडू शकते.

पण हे त्रास सर्वांना होत नाहीत. बऱ्याच लोकांना दही कोणत्याही त्रासाविना रुचकर आणि हलकं वाटतं.

दही खाण्याचे फायदे

योग्य प्रमाणात आणि योग्य वेळी दही खाल्ल्यास हिवाळ्यातही ते शरीरासाठी खूप फायदेशीर असतं.

1. पचन सुधारते

दह्यामध्ये नैसर्गिक प्रोबायोटिक्स असतात. हे चांगले बॅक्टेरिया पचन सुधारतात, गॅस, अ‍ॅसिडिटी किंवा बद्धकोष्ठता कमी करतात. थंडीमध्ये पचन क्रिया मंदावते, त्यामुळे दही शरीराला हलकं वाटण्यास मदत करतं.

2. रोगप्रतिकारक शक्ती वाढते

थंडीच्या काळात व्हायरल इन्फेक्शनची शक्यता वाढते. दह्यातील चांगले बॅक्टेरिया इम्युनिटी वाढवण्यास मदत करतात, ज्यामुळे शरीराला आजारांपासून बचाव करता येतो.

3. ऊर्जा आणि ताकद मिळते

दही हे प्रोटीन आणि कॅल्शियमचा उत्तम स्रोत आहे. दुपारच्या जेवणात दही घेतल्यास शरीराला ऊर्जा मिळते आणि दिवसभर तरतरीत वाटतं.

4. त्वचेला फायदा

हिवाळ्यात त्वचा कोरडी पडते. दहीतील व्हिटॅमिन B आणि प्रोटीन त्वचेची ओलावा राखण्यासाठी मदत करतात.

5. हाडे मजबूत ठेवते

दह्यातील कॅल्शियम आणि फॉस्फरस हाडांसाठी फायदेशीर आहेत. त्यामुळे हिवाळ्यातही दही खाल्लं तर हाडांची ताकद टिकून राहते.

दही खाण्याची योग्य वेळ कोणती

1. दुपारचं जेवण – सर्वात चांगली वेळ

हिवाळ्यात दुपारी दही खाणं सर्वात फायदेशीर मानलं जातं. दुपारी शरीराची पचनशक्ती चांगली असते. त्यामुळे दही पटकन पचतं आणि पोट हलकं राहातं.

2. दिवसाच्या वेळेत खाणं अधिक सुरक्षित

दिवसा दही खाल्ल्यास कफ वाढत नाही. शरीर उबदार असतं, त्यामुळे थोडासा थंडावा चालून जातो.

3. सकाळीही खाऊ शकता

सकाळच्या नाश्त्यात दही, पोहे किंवा उपम्यासोबत घेतल्यास पोट व्यवस्थित राहतं. दिवसभर ऊर्जा टिकवून ठेवण्यास मदत होते.

4. रात्री दही टाळा

रात्री दही खाल्ल्यास कफ वाढण्याची शक्यता असते. जर तुम्हाला रात्री खायचंच असेल तर दह्यात थोडी काळी मिरी किंवा थोडं गूळ मिसळा. यामुळे दह्याचा थंडावा कमी होतो.

दही खाण्याची योग्य पद्धत

दही कसं खाल्लं जातं यावरही त्याचे परिणाम अवलंबून असतात.

• फ्रिजमधलं दही लगेच खाऊ नये. ते खोलीच्या तापमानाला आल्यानंतर खा.
• दह्यात काळी मिरी मिसळा. यामुळे थंडावा कमी होतो.
• सर्दी, ताप असेल तर दही टाळा.
• जास्त प्रमाण टाळा. दिवसातून दोन छोट्या वाट्या दही पुरेसं आहे.
• जुने किंवा आंबट दही खाऊ नका. ते पोटावर ताण देतं.
• घरातलं ताजं दही निवडा.

दही किती खावे

दही हे आरोग्यदायी असलं तरी ते मापात खाणं आवश्यक आहे.

• दिवसातून एक ते दोन छोट्या वाट्या दही पुरेसे आहेत.
• जास्त प्रमाणात दही खाल्ल्यास पोट जड होऊ शकतं किंवा पचनाच्या तक्रारी निर्माण होऊ शकतात.

कोणाला दही टाळावे

• ज्यांना सर्दी, खोकला, ताप आहे त्यांनी काही दिवस दही टाळावे.
• अ‍ॅसिडिटी जास्त असेल तर दही कमी प्रमाणात आणि दिवसाच्या वेळीच खावे.
• लॅक्टोज इन्टॉलरंट असणाऱ्यांनी दही घेण्यापूर्वी डॉक्टरांचा सल्ला घ्यावा.

निष्कर्ष

हिवाळ्यात दही खाणं हानिकारक नसतं. उलट योग्य वेळी, योग्य प्रमाणात आणि योग्य पद्धतीने खाल्ल्यास दही शरीरासाठी खूप फायदेशीर असतं. पचन सुधारण्यापासून इम्युनिटी वाढवण्यापर्यंत दही अनेक प्रकारे मदत करतं. फक्त अतिशय थंड दही टाळा आणि रात्री दही खाणं शक्यतो मर्यादित ठेवा.

टीप: हा लेख सामान्य माहितीवर आधारित आहे. वैयक्तिक आरोग्य समस्यांसाठी डॉक्टरांचा सल्ला घेणे आवश्यक आहे.