आरोग्यासाठी उपयुक्त आणि पचनाला हलके असे बकरीचे दूध पिण्याचे फायदे

बकरीचे दूध पिण्याचे फायदे

आजकाल आपण जवळपास सर्वच आयुष्यात रोज गायी किंवा म्हशीच्या दुधाचा पिण्यासाठी जास्त प्रमाणात वापर करतो. पण अजूनही बरेच लोक शेळीचे किंवा बकरीचे दूधही नियमित पितात. अनेकांना बकरीच्या दुध पिण्याची सवय नसते किंवा अनेकांना शेळीच्या दुधाचा वास सुद्धा आवडत नाही, त्यामुळे ते हे बकरीचे दूध पिण्यास टाळतात. तरीही, बकरीचे दूध आरोग्यासाठी खूप फायदेशीर मानले जाते. आयुर्वेदात तर याचा वापर अनेक वर्षांपासून केला जातो.

बकरीचे दुध विशेष म्हणजे ते हलके, लवकर पचणारे आणि पोषक तत्वांनी भरलेले असते. त्यामुळे आरोग्याच्या दृष्टीने शेळीचे दूध लहानांपासून तर मोठ्यांपर्यंत अनेकांना ते उपयोगी पडते. चला तर मग, बकरीच्या दुधाचे फायदे आणि बकरीचे दूध कसे प्यावे हे साध्या भाषेत पाहू.

पचनसंस्थेसाठी चांगले

बहुतांश लोकांना गाय किंवा म्हशीचे दूध पचण्यात अडचण येते. काहींना गॅस होतो, आम्लपित्त वाढते किंवा पोट ढवळून निघते. म्हणूनच काही जण डॉक्टरांच्या सल्ल्याने बकरीचे दूध घेतात.

• बकरीच्या दुधातील चरबीचे कण खूप लहान असतात. त्यामुळे ते पटकन पचते.
• यात A2 प्रकारचे प्रथिन असते, जे आतड्यांवर ताण देत नाही.
• अपचन, गॅस, पोटफुगी अशी तक्रार असणाऱ्यांना याचा चांगला फायदा होतो.

थोडक्यात सांगायचे तर, पचन कमजोर असेल तर बकरीचे दूध एक हलका आणि सुरक्षित पर्याय ठरू शकतो.

हाडे मजबूत करण्यास मदत

बकरीच्या दुधात कॅल्शियम आणि फॉस्फरस चांगल्या प्रमाणात असते. हे दोन्ही घटक हाडांसाठी आवश्यक आहेत.

• नियमित सेवन केल्यास हाडे मजबूत राहतात.
• सांधेदुखी, अकड किंवा संधिवात असणाऱ्यांना यातून आराम मिळू शकतो.
• व्हिटॅमिन D असल्यामुळे शरीराला कॅल्शियम योग्य प्रकारे शोषण्यास मदत होते.

वृद्ध व्यक्ती, जास्त चालणारे, व्यायाम करणारे लोक अशांसाठी हे दूध अधिक फायदेशीर ठरते.

प्रतिकारशक्ती वाढवते

बकरीच्या दुधात सेलेनियम आणि झिंक असते. ही दोन्ही खनिजे शरीराची रोगप्रतिकारक ताकद वाढवण्यात मदत करतात.

• वारंवार सर्दी-खोकला होत असेल तर हे दूध उपयोगी ठरू शकते.
• शरीराला थकवा कमी जाणवतो.
• हंगामी बदलांमध्ये आजारी पडण्याचा धोका कमी होतो.

नैसर्गिकरीत्या शरीर मजबूत ठेवायचे असेल तर हे दूध नियमितपणे घेता येते.

डेंग्यूच्या वेळी प्लेटलेट्स वाढवण्यास मदत

डेंग्यू झाल्यावर प्लेटलेट्सची संख्या कमी होणे ही मोठी समस्या असते. अशा वेळी बकरीचे दूध देण्याची पद्धत काही ठिकाणी पाहायला मिळते.

• हे दूध शरीराची शक्ती वाढवते.
• प्लेटलेट्स वाढण्यास मदत होते, असे मानले जाते.
• रुग्णाला थकवा कमी जाणवतो.

तरीही उपचार नेहमी डॉक्टरांच्या सल्ल्यानेच करावेत. बकरीचे दूध हे फक्त पूरक म्हणून उपयोगी आहे.

सूज आणि वेदना कमी करते

बकरीच्या दुधात दाह कमी करणारे गुण आहेत. त्यामुळे शारीरिक सूज, स्नायूंची जळजळ किंवा वेदना कमी होण्यास मदत होते.

• सतत उभे राहणारे, जास्त श्रम करणारे किंवा व्यायाम करणाऱ्यांना उपयोग होतो.
• स्नायू हलके वाटतात आणि हालचाली सोप्या होतात.

रक्ताची कमतरता भरून काढण्यास मदत

ज्यांच्या शरीरात आयरन कमी आहे किंवा वारंवार अशक्तपणा जाणवतो, त्यांना बकरीचे दूध उपयुक्त ठरू शकते.

• हे दूध हीमोग्लोबिन वाढवण्यास मदत करते.
• थकवा, चक्कर येणे, दमणे यासारख्या तक्रारी कमी होऊ शकतात.

आयुर्वेदातही बकरीचे दूध रक्तविकारांमध्ये उपयुक्त मानले गेले आहे.

बकरीचे दूध कोणासाठी योग्य?

• ज्यांना गाय किंवा म्हशीचे दूध पचत नाही
• मुलांना अतिरिक्त पोषण द्यायचे असेल तर
• वृद्ध व्यक्ती
• प्रतिकारशक्ती कमी असणारे
• सतत थकवा किंवा कमजोरी जाणवणारे

तरीही, एखादा आजार असेल तर डॉक्टरांचा सल्ला घेणे नेहमी उत्तम.

बकरीचे दूध कसे प्यावे?

• हिवाळ्यात गरम करून पिणे चांगले.
• उन्हाळ्यात उकळून थंड करून घ्यावे.
• चव वाढवण्यासाठी थोडे मध किंवा हळद घालू शकता.
• प्रौढांनी दररोज 200 ते 250 मिलीलीटरपर्यंत सेवन करणे पुरेसे.

नेहमी ताजे आणि स्वच्छ दूधच वापरावे. कच्चे दूध पिणे टाळावे.

काही गोष्टी लक्षात ठेवा

• वास थोडा तीव्र असतो, पण गरम केल्यास कमी जाणवतो.
• लहान मुलांना देताना डॉक्टरांचा सल्ला घ्या.
• ऍलर्जी किंवा पचनाशी संबंधित गंभीर तक्रारी असतील तर सावधगिरी बाळगा.

निष्कर्ष

बकरीचे दूध हे हलके, पौष्टिक आणि सहज पचणारे पेय आहे. पचन सुधारण्यापासून तर हाडे मजबूत करण्यापर्यंत, प्रतिकारशक्ती वाढवण्यापासून तर रक्तातील कमतरता सुधारण्यापर्यंत बकरीच्या दुधाचे अनेक फायदे आहेत.

बकरीचे दूध नियमित आणि मर्यादित प्रमाणात घेतल्यास ते शरीराला नैसर्गिकपणे पोषण देते.

तुमच्या जीवनशैलीनुसार आणि आरोग्यानुसार हे शेळीचे दूध तुमच्यासाठी योग्य ठरू शकते. शंका असल्यास तज्ज्ञांचा सल्ला घेणे नेहमीच सुरक्षित.