डिजिटल मार्केटिंग म्हणजे काय? डिजिटल मार्केटिंगमध्ये करिअर कसे करावे?

नमस्कार मित्रांनो! डिजिटल मार्केटिंगच्या जगात तुमचे हार्दिक स्वागत आहे. तुम्ही हि पोस्ट वाचत आहात, याचा अर्थ असा की तुम्हाला हे नक्कीच जाणवलंय की जग आता बदलत चाललंय. पूर्वी आपण बातम्यांसाठी वर्तमानपत्र पाहायचो, पण आज आपण सकाळी उठल्या उठल्या सर्वात आधी 'व्हॉट्सॲप' किंवा 'फेसबुक' बघतो. पूर्वी टीव्हीवर जाहिराती बघून आपण वस्तू खरेदी करायचो, पण आज आपण इंस्टाग्राम किंवा यूट्यूबवर व्हिडिओ पाहून वस्तू खरेदी करतो.

हा जो बदल झाला आहे तो म्हणजेच 'डिजिटल क्रांती' आणि या क्रांतीचा सर्वात महत्त्वाचा भाग म्हणजे 'डिजिटल मार्केटिंग' (Digital Marketing). आज आपण या लेखात अगदी सोप्या भाषेत समजून घेणार आहोत की डिजिटल मार्केटिंग म्हणजे काय? डिजिटल मार्केटिंगमध्ये करिअर कसे करावे? किंवा डिजिटल मार्केटिंगमध्ये करिअर कसे घडवू शकता.

डिजिटल मार्केटिंग म्हणजे काय? डिजिटल मार्केटिंगमध्ये करिअर कसे करावे?

१. डिजिटल मार्केटिंग म्हणजे नक्की काय? (What is Digital Marketing?)

साध्या शब्दांत सांगायचं तर, कोणत्याही वस्तूची किंवा सेवेची जाहिरात इंटरनेट आणि इलेक्ट्रॉनिक उपकरणांच्या माध्यमातून करणे म्हणजे 'डिजिटल मार्केटिंग' होय.

पूर्वी लोक रेडिओ, टीव्ही, वर्तमानपत्र किंवा रस्त्यावरील बॅनर्सच्या माध्यमातून जाहिरात करायचे. याला आपण 'ट्रॅडिशनल मार्केटिंग' (Traditional Marketing) म्हणतो. पण आता लोक आपला जास्तीत जास्त वेळ मोबाईल आणि लॅपटॉपवर घालवतात. जिथे लोक आहेत तिथेच जाहिरात करणे यालाच डिजिटल मार्केटिंग म्हणतात.

उदाहरणार्थ: तुम्ही गुगलवर काहीतरी सर्च केलं आणि तुम्हाला खाली काही जाहिराती दिसल्या, किंवा फेसबुक वापरताना मधेच एखाद्या कोर्सची जाहिरात आली - हे सर्व डिजिटल मार्केटिंगचे प्रकार आहेत.

२. डिजिटल मार्केटिंग का महत्त्वाचे आहे?

आज छोटे दुकानदार असोत किंवा मोठ्या कंपन्या, प्रत्येकजण डिजिटल मार्केटिंगचा वापर करत आहे. याची काही प्रमुख कारणे आहेत:

• कमी खर्च: टीव्ही किंवा पेपरमध्ये जाहिरात द्यायची तर लाखो रुपये लागतात. पण डिजिटल मार्केटिंगमध्ये तुम्ही अगदी १०० रुपयांपासून सुद्धा जाहिरात सुरू करू शकता. 

• Target Audience: समजा, मला फक्त पुण्यातील २१ ते ३० वयोगटातील तरुणांना जाहिरात दाखवायची असेल, तर डिजिटल मार्केटिंगमध्ये हे शक्य आहे. पेपरमध्ये जाहिरात दिली तर ती सर्वांनाच दिसते, ज्यामुळे पैशांचा अपव्यय होतो.

• रिझल्ट मोजता येतो: तुमच्या जाहिरातीवर किती लोकांनी क्लिक केलं, किती जणांनी तुमची वस्तू खरेदी केली, हे तुम्ही एका क्लिकवर पाहू शकता.

३. डिजिटल मार्केटिंगचे मुख्य प्रकार (Types of Digital Marketing)

डिजिटल मार्केटिंग हे खूप मोठं क्षेत्र आहे. यामध्ये अनेक भाग आहेत, जे तुम्ही शिकू शकता:

अ) सर्च इंजिन ऑप्टिमायझेशन (SEO)

जेव्हा आपण गुगलवर काही सर्च करतो, तेव्हा काही वेबसाईट्स पहिल्या पानावर दिसतात. तुमची वेबसाईट गुगलच्या पहिल्या पानावर आणण्याच्या कलेला SEO म्हणतात. हे शिकलात तर तुम्हाला खूप मागणी असते.

ब) सोशल मीडिया मार्केटिंग (SMM)

फेसबुक, इंस्टाग्राम, लिंक्डइन आणि ट्विटरच्या माध्यमातून ब्रँडिंग करणे. आजकाल प्रत्येक कंपनीला आपले सोशल मीडिया सांभाळण्यासाठी लोकांची गरज असते.

क) कंटेंट मार्केटिंग (Content Marketing)

चांगले लेख लिहिणे, व्हिडिओ बनवणे किंवा माहितीपूर्ण पोस्ट तयार करून ग्राहकांना आकर्षित करणे. 'जो दिसतो, तोच विकला जातो' हे याचं सूत्र आहे.

ड) पे-पर-क्लिक (PPC / Google Ads)

गुगलला पैसे देऊन आपली जाहिरात सर्वात वर दाखवणे. तुम्ही गुगलवर 'Sponsored' लिहिलेल्या ज्या जाहिराती पाहता, त्या याच प्रकारात मोडतात.

इ) ईमेल मार्केटिंग (Email Marketing)

ग्राहकांशी संबंध टिकवून ठेवण्यासाठी त्यांना व्यावसायिक ईमेल पाठवणे. हे आजही मार्केटिंगचे सर्वात प्रभावी माध्यम मानले जाते.

४. डिजिटल मार्केटिंगमध्ये करिअर कसे करावे? (How to Start a Career?)

आता मुख्य प्रश्नाकडे वळूया - "मी डिजिटल मार्केटिंगमध्ये करिअर कसं सुरू करू?" चांगली गोष्ट अशी आहे की, डिजिटल मार्केटिंग शिकण्यासाठी तुम्हाला कोणत्याही खास पदवीची (Degree) गरज नाही. तुम्ही १० वी, १२ वी किंवा ग्रॅज्युएट असाल तरीही हे शिकू शकता.

स्टेप १: मूलभूत गोष्टी समजून घ्या

सर्वात आधी इंटरनेटवर डिजिटल मार्केटिंगचे बेसिक व्हिडिओ पहा. हे क्षेत्र नक्की कसं काम करतं, हे समजून घ्या.

स्टेप २: एक क्षेत्र निवडा (Niche)

डिजिटल मार्केटिंग खूप मोठं आहे. तुम्हाला सोशल मीडिया आवडतं की लेख लिहायला (Content Writing)? की तुम्हाला डेटा आणि कोडिंगमध्ये रस आहे (SEO)? सुरुवातीला एका गोष्टीवर पकड मिळवा.

स्टेप ३: प्रॅक्टिकल ज्ञान मिळवा

नुसतं वाचून डिजिटल मार्केटिंग येत नाही. स्वतःचा एक छोटा ब्लॉग सुरू करा किंवा सोशल मीडिया पेज बनवा. त्यावर वेगवेगळे प्रयोग करून पहा. तुमचे स्वतःचे प्रयोग हेच तुमचे सर्वात मोठे शिक्षक असतील.

स्टेप ४: सर्टिफिकेट कोर्सेस करा

गुगल (Google Digital Garage) आणि हबस्पॉट (HubSpot) सारख्या प्लॅटफॉर्मवर मोफत कोर्सेस उपलब्ध आहेत. ते पूर्ण करा आणि सर्टिफिकेट मिळवा. यामुळे तुमच्या प्रोफाईलला वजन प्राप्त होतं.

स्टेप ५: इंटर्नशिप करा

सुरुवातीला एखाद्या एजन्सीमध्ये किंवा कंपनीत 'इंटर्न' म्हणून कामाला लागा. तिथे तुम्हाला प्रत्यक्ष कामाचा अनुभव मिळेल. सुरुवातीला पगार कमी असला तरी चालेल, पण तिथून जे शिकायला मिळेल ते अनमोल असेल.

५. डिजिटल मार्केटिंगमधील पगाराची संधी

डिजिटल मार्केटिंगमध्ये पगार तुमच्या कौशल्यावर अवलंबून असतो.

• फ्रेशर (सुरुवातीला): महिना १५,००० ते २५,००० रुपये.
• २-३ वर्षांचा अनुभव: महिना ४०,००० ते ७०,००० रुपये.
• तज्ज्ञ / मॅनेजर: महिना १ लाख रुपयांच्या पुढे सुद्धा पगार मिळू शकतो.

शिवाय, तुम्ही फ्रीलान्सिंग (Freelancing) करून घरबसल्या परदेशी क्लायंट्ससाठी काम करू शकता आणि डॉलरमध्ये पैसे कमवू शकता.

६. डिजिटल मार्केटिंगचे भविष्य काय आहे?

येणाऱ्या ५-१० वर्षात प्रत्येक छोटा-मोठा व्यवसाय ऑनलाईन येणार आहे. याचाच अर्थ असा की डिजिटल मार्केटर्सची गरज दिवसेंदिवस वाढणार आहे. आता यामध्ये AI (Artificial Intelligence) ची सुद्धा भर पडली आहे, त्यामुळे हे क्षेत्र अजूनच रंजक आणि संधींनी भरलेले झाले आहे.

निष्कर्ष (Conclusion)

तर मित्रांनो, आपण या पोस्ट मध्ये बघितले कि डिजिटल मार्केटिंग म्हणजे काय? डिजिटल मार्केटिंगमध्ये करिअर कसे करावे?. डिजिटल मार्केटिंग हे केवळ एखादे काम नसून ते एक कौशल्य (Skill) आहे. जर तुम्हाला नवनवीन गोष्टी शिकायला आवडत असेल आणि तुम्ही क्रिएटिव्ह असाल, तर हे क्षेत्र तुमच्यासाठी महत्वाचे आहे.

डिग्रीच्या मागे धावण्यापेक्षा 'स्किल' मिळवण्यावर भर द्या. आजच गुगलवर एखादा डिजिटल मार्केटिंगचा मोफत कोर्स शोधून तुमचे पहिले पाऊल टाका. लक्षात ठेवा, डिजिटल मार्केटिंगच्या महासागरात संधींची कमतरता नाही, फक्त तुम्हाला त्या महासागरात पोहता आले पाहिजे!

तुम्हाला हा लेख कसा वाटला? डिजिटल मार्केटिंगबद्दल तुमच्या मनात काही शंका असल्यास आमाला कमेंटमध्ये कळवा. आम्ही तुमच्या प्रत्येक प्रश्नाचे उत्तर देण्याचा प्रयत्न करू!